O wpływie plastyki na ogólny rozwój dziecka.

Czy kiedykolwiek zastanawialiście się jak rysowanie czy lepienie może przyczyniać się do ogólnego rozwoju Twojego dziecka?

 

Czy malowanie przez trzylatka farbami może nieść ze sobą jakieś wartości poza rozsmarowywaniem kolorowej mazi i brudzeniem się malucha? Albo czy rozdzieranie na kawałki gazet przez dwulatka jest tylko robieniem niepotrzebnego bałaganu?

Dlaczego w szkole naszego dziecka nie mielibyśmy poświęcać plastyce tyle samo uwagi co zajęciom z matematyki i języka polskiego?

Obecnie wciąż wiele osób dorosłych nie przywiązuje szczególnej wagi do twórczości plastycznej dzieci. Wartość zajęć plastycznych w szkołach często jest deprecjonowana przez rodziców, nie rzadko też przez nauczycieli.

Czy słusznie?

 

W tzw. dorosłym świecie wymagane jest bycie kreatywnym. W pracy zawodowej promowani są najbardziej ludzie aktywni i pomysłowi, zdolni do twórczego podejścia w rozwiązywaniu problemów.

Kiedy, jeśli nie w dzieciństwie mamy wyćwiczyć w sobie zdolności twórcze?

Niestety polskie szkoły   (zwłaszcza publiczne) rzadko realizują główne zadania współczesnej szkoły stymulowania rozwoju osobowości twórczej.

A przecież sztuki plastyczne w dużej mierze mogą przyczynić się do rozwoju obszarów osobowości.

Polscy pedagodzy Bonar i Szmidt zajmujący się twórczością w nauczaniu zintegrowanym, mówią o tzw. trzech sferach, które dziecko powinno rozwijać[1].

Mowa tu o sferze poznawczej, sferze emocjonalno-motywacyjnej i sferze działaniowej:

 

• W sferze poznawczej główne cele to:

– stymulowanie i rozwijanie wrażliwości wzrokowej, dotykowej i słuchowej,
– rozwijanie spostrzegawczości i kształtowania umiejętności świadomej obserwacji zjawisk i ludzi,
– rozwijanie umiejętności odkrywania, formułowania problemów,
– rozwijanie umiejętności koncentracji uwagi,
– stymulowanie wyobraźni,
– kształtowanie podstawowych operacji umysłowych czyli syntezy, analizy, uogólnienia,
– pogłębianie wiedzy o zjawiskach, ludziach i rzeczach.

 

• Cele sfery emocjonalno-motywacyjnej to:

– budzenie i rozwijanie ciekawości poznawczej,
– pomoc w szerzeniu samowiedzy i dokonywaniu samooceny,
– pobudzanie otwartości na cudze uczucia i opinie,
– kształcenie empatycznego działania w grupie, zachowań prospołecznych,
– kształcenie umiejętności współpracy w grupie zadaniowej,
– rozwijanie poczucia odpowiedzialności,
– minimalizowanie postaw agresywnych oraz odreagowanie napięć.

 

• W sferze działaniowej cele to:

– zachęcanie do podejmowania inicjatywy,
– rozwijanie samodzielności oraz wytrwałości,
– pobudzanie i rozwijanie ekspresyjnego wyrażania myśli poprzez wybrane formy,
– rozwijanie zdolności manipulacyjnych,
– stymulowanie  umiejętności łączenia sprawności emocjonalnych, umysłowych z praktycznymi w rozwiązywaniu problemów    dywergencyjnych.

 

Zajęcia plastyczne uchodzące często jedynie za zwykłą zabawę mogą, jak wykazano powyżej,  realizować wiele zadań i celów ważnych dla rozwijającego się młodego człowieka.

Małe dzieci, które rozpoczynają swoją przygodę z plastyką, często nie potrafią jeszcze werbalnie porozumieć się z otoczeniem. Doświadczają stawianych przez siebie pierwszych linii, malowania pierwszych plam barwnych i lepienia form przestrzennych z nieskrywaną radością.

Twórczość plastyczna na każdym etapie rozwoju daje dziecku możliwość samodzielnego badania, poszukiwania i odkrywania otaczającej go rzeczywistości.

 

Wszystkie te zabawy prowadzą do rozwoju jednostki samodzielnie działającej i myślącej oraz osoby twórczej i kreatywnej.

 Anna Below-Kopacka

[1] Chodzi tu o pracę Szmidt K. J., Bonar J., Program edukacyjny, Żywioły. Lekcje twórczości w nauczaniu zintegrowanym, WSiP,Warszawa, 1998.